Netwerken voor onbehandelde, inheemse, zaden en planten ontwikkelen

Context

Het huidige aanbod aan wilde planten (met stuifmeel en nectar als voedingsstoffen) is over het algemeen onvoldoende om de populatie van bestuivende insecten stabiel te houden, vooral in een omgeving met grote landbouwoppervlakken. Om beter tegemoet te komen aan de noden van wilde bestuivers moet gestreefd worden naar een diversificatie van het bloemenaanbod, vooral van het aanbod van kruidachtige planten, met plantensoorten die aan bepaalde criteria voldoen (regionale oorsprong, inheems of niet, bloeiperiode, attractieve soorten, nectarplanten, niet hybride soorten, zonder pesticiden, …).

Beschrijving

- De ontwikkeling bevorderen van netwerken voor zaden en plantenmateriaal van inheemse oorsprong en zonder chemische behandeling, bijvoorbeeld door een inventaris te maken van bestaande lokale initiatieven, het invoeren van labels of charters die de kwaliteit en de lokale oorsprong van wilde planten garanderen, of het identificeren van netwerken voor de uitwisseling van zaden (traditionele zaden, plantenbeurzen, …) waardoor privébedrijven ertoe aangezet worden op deze vlakken actief te worden,…

- De betrokken partijen informeren en adviseren over plantenzaden en -materialen die aangepast zijn aan hun noden en lokale behoeften, bijvoorbeeld door het promoten van zaadmengsels en van aangepaste plantengidsen (bodemsoort, biogeografische regio, gewenste soort beheer, …) door de verspreiding van voorbeeldbestekken en het creëren van beslissingstools (logo’s en pictogrammen op de etiketten, praktische gidsen, webplatforms, …).

Actievoorbeelden

  • De merken "Végétal local" en "Vraies messicoles" van de Fédération des Conservatoires Botaniques Nationaux: tussen 2012 en 2014 hebben de Fédération des Conservatoires botaniques nationaux, Afac-Agroforesteries en Plante & cité het project «Flore-locale & Messicoles» ontwikkeld om aan deze uitdaging te beantwoorden. Dit project werd bekroond na een projectoproep van het Ministerie van Ecologie in het kader van een nationale strategie voor de biodiversiteit onder de naam «Conservation et utilisation durable d'espèces végétales indigènes pour développer des filières locales» (behoud en gebruik van duurzame inheemse plantensoorten voor de ontwikkeling van lokale netwerken). Dankzij dit project werden in 2014 in een gezamenlijk initiatief twee merken opgericht die verwijzen naar de geografische oorsprong van gecommercialiseerde planten, zaden, stekken en volledige planten. http://www.fcbn.fr/vegetal-local-vraies-messicoles
  • Het regionale actieplan “plantons le décor” (Hauts-de-France) wordt gecoördineerd door regionale natuurgebieden. Dit is een actieplan voor groepsbestellingen van bomen, struiken en fruit- en groentesoorten van lokale oorsprong. Dit gebeurt in samenwerking met 8 regionale producenten-leveranciers en 24 ‘territoires’ van de departementen Nord en Pas de Calais. Elk jaar worden er in september catalogi en bestelbonnen "Plantons le décor" op papier aan alle inwoners van de ‘territoires’ ter beschikking gesteld. Digitale formulieren worden aangeboden op de site www.plantonsledecor.fr.
  • In Vlaanderen werd een label voor struiken van lokale genetische oorsprong in het leven geroepen= Plant van Hier (www.plantvanhier.be). Er wordt gewerkt met lokale zaadboomgaarden en gekweekt voor gemeenten, Regionale Landschappen en tuincentra.
  • Op lokaal vlak is er ook het voorbeeld van de gemeente Hoegaarden die bloemborders aanlegt met inheemse planten van lokale oorsprong als voorbeeld en tevens planten te koop aanbiedt (https://www.natuurpunt.be/publicatie/bijengaarden-voor-hoegaarden)

Indicatoren

  • Aantal initiatieven met het doel leveranciers te promoten en te inventariseren die aan één of meerdere van deze criteria beantwoorden (regionale biogeografische oorsprong, inheems of niet, bloeiperiode, attractieve soorten, nectarplanten, niet-hybride soorten, zonder pesticiden, …).

Soorten partijen

Advies: Partijen uit de sector van het natuurbehoud, partijen uit de kennissector (keuze van plantensoorten in functie van de geografische regio’s)
Uitwerking op het terrein: bedrijven, partijen uit de landbouwsector, beheerders van gebieden en infrastructuur, partijen uit de sector van het natuurbehoud, partijen uit de bijenhouderij

Frans projectdeel

Voorzien: regionale natuurgebieden, Conservatoire Botanique National van Bailleul, vrijwilligers voor de aanplant, lokale    tuinbouwers, de landbouwkamers van  Hauts-de- France

Waals projectdeel

Voorzien: natuurbeschermingsverenigingen    (bijv.: Natagora, Ecowal …), tuinbouwbedrijven, zaadhandelaars, boomkwekers, botanische tuinen, …

Vlaams projectdeel

Voorzien: verenigingen (Natuurpunt), bedrijven (bijv.: Ecoflora), Plantentuin Meise, Plant van Hier-label, gemeente Hoegaarden, …

Geassocieerde acties

  • Actie 11 – Verbetering van de algemene kennis over planten die geschikt zijn voor bestuivers
  • Actie 12 – Particulieren aanzetten tot het nemen van actie in hun tuin en het rekening houden met bestuivers in hun eigen manier van leven
  • Actie 31– Rekening houden met wilde bestuivers in het beheer van privégroengebieden
  • Actie 32 – Rekening houden met wilde bestuivers in het beheer van openbare groengebieden